อ. อรรถ : ​ค้นหาหนังสือธรรมะ

๑.๑๓ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเปรียบเหมือนนายเรือที่ดี พระธรรมเปรียบเหมือนเรือ สงฆ์เปรียบเหมือนผู้อพยพเรือเดินทางถึงฝั่ง ข.ขฺ. (อรรถ) มค. ๑๙/๒๐ ๑.๑๔ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเปรียบเหมือนผู้ชุมทรัพย์ พระธรรมเปรีย

บทความนี้นำเสนอการเปรียบเปรยพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ ด้วยอุปมาที่หลากหลาย เช่น นายเรือ, ผู้ชุมทรัพย์, มิตรดี และดอกบัวบาน เพื่ออธิบายความสัมพันธ์อันสำคัญของทั้งสามในพระพุทธศาสนา และช่วยเ

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๑.๕ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเปรียบเหมือนพระจันทร์เพ็ญ พระธรรมเปรียบเหมือนกลุ่มรัศมีของพระจันทร์ พระสงฆ์เปรียบเหมือนโลกที่อับอับด้วยรัศมีของพระจันทร์เพ็ญ ช.ข. (อรรถ) มก. ๑๙/๑๙ ๑.๖

ในพระไตรปิฎกมีอุปมาอุปไมยที่เปรียบเทียบถึงคุณค่าของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ส่งผลต่อโลก เช่น พระองค์เปรียบเหมือนพระจันทร์ที่ให้แสงสว่าง, เหมือนดวงอาทิตย์ที่ให้ชีวิต, และเหมือนอาจารย์ที่ชี้แนะผู้ทรงศึกษา

๒.๖.๗ พระมหาบุรุษมีพระคูณะ (องค์ชาติ) ซ่อนอยู่ในฝัก จุดฝักบัวทอง จุดคอยะแห่งโค และช้าง เป็นต้น. ทิม. (อรรถ) มผ. ๑๓/๑๙ ๒.๖.๘ พระมหาบุรุษมีพระวรยุทรตรงเหมือนภายในพรหม ทรงดำเนินพระวรยุทรเดียว มีประมาณเ

เนื้อหานี้กล่าวถึงลักษณะของพระมหาบุรุษที่ปรากฏในหลายด้าน เช่น ความสมดุลของร่างกายที่เปรียบเทียบกับราชสีห์ การมีพระวรยุทรที่สอดคล้องกับการเปรียบเทียบทางศิลปะ และลักษณะของพระคอที่สร้างเสียงก้อง กระตุ้นใ

อุ่มฏิ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๔.๓ บุคคลผู้อภิศิลกระทำฟงของผู้อื่นวางให้เป็นเครื่องปกปิด เพื่อปกปิดความทีตนเป็นผู้อภิศิล เหมือนการปกปิดด้วยวัตถุตามมีหุ้ม และไปไม่เพื่อปกปิดดู ฉะนั้น. ชู.ส. (อรรถ) มก

เนื้อหาส่วนนี้ได้ประกอบด้วยอุปมาอุปไมยที่มาจากพระไตรปิฎกแต่ละบทที่เกี่ยวข้องกับศิลธรรมหรือด้านจิตใจของผู้ที่ประพฤติพรหมจรรย์ เช่น ความสำคัญของการประพฤติปฏิบัติอย่างเป็นธรรมและความสัมพันธ์ระหว่างการคิด

๏๏ อุปมาณปุ้มจากพระไตรปิฎก ๒.๔.๕ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงหายพระองค์คันฝ่าข้างของแม่น้ำคงคา แล้วประทับยืนเฉพาะอยู่ฝั่งขวา- เหมือนบุรุษผู้กำลังฟังเหยียดแขนที่ไร้ออกไป หรือคู่แขนที่เหยียบได้ใช่าม.ที.ม. (อร

บทความนี้กล่าวถึงอุปมาที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนเพื่อเข้าใจในธรรมะและการปฏิบัติซึ่งสามารถนำไปสู่การดับกิเลสและสุขในชีวิต โดยเปรียบเทียบการดำเนินทางเข้าสู่ปริณิพพานและการมีเดชนำไปสู่วิถีสว่างในทุกสิ่ง

อุปม่าต์มาจากพระไตรปิฎก หรือข้างเท้ายอุดมจุ่ก่อน ก็แต่ว่ายังกะปรากฏช่องในตอนกลาง แม้เมื่อเงืองขน ส่วนหนึ่งในปลายฝ่าเท้าเป็นดังนั้นและ ก็ขึ้นก่อน ฝ่าพระบาททังสิ้นของพระงามนั้นย่อมจริงพื้นโดยทรงเหยียบ

บทความนี้นำเสนอรายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะของพระบาทของพระมหาบรุษตามพระไตรปิฎก โดยเน้นความแตกต่างระหว่างพระบาทของพระมหาบรุษกับพระบาทของคนทั่วไป รวมถึงลักษณะเฉพาะที่มีในพระบาทของพระโพธิสัตว์ เช่น ส่วนที่ย

๕๕ อุปมาอุปมัยจากพระไตรปิฎก ๒.๖.๔๕ ราชสีห์มีคางท้องล่างบริบูรณ์ท้องนบนไม่บริบูรณ์ แตะพระมหาราชบริบูรณ์แม้ทั้งสอง ดูจางบ่งบ่องของราชสีห์ เป็นเช่นกับพระฉัตรในวันขึ้น ๒ คำ. ทีม. (อรรถ) มก. ๑๓/๑๒๒ ๒.๖.๑๖

เนื้อหาในพระไตรปิฎกที่เกี่ยวข้องกับอุปมาอุปมัยของพระกุมารซึ่งมีลักษณะเด่นต่างๆ เช่น พระคาง, ฟัน, และพระเนตร ที่มีความงดงามและมีความหมายลึกซึ้ง นำเสนอให้เห็นคุณธรรมและความบริสุทธิ์ของการแสดงออกในบุคลิก

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๒.๒.๒๗ บำเพาะพระเนตรงองข้างของพระพุทธองค์สีแดงดี น่าดู น่าชม เหมือนสีปิกแมงทับทิมทอง ขุ.จู. (อรรถ) มก. ๒๗/๗๘ ๒.๒.๒๘ พระพุทธรัศมีมีวรรณะ ๖ ซึ่งแผ่ฉวัดเฉวียนไป จึงดงามอย่างเห

เนื้อหาเกี่ยวกับการเปรียบเทียบลักษณะความงามของพระพุทธองค์และพระโพธิสัตว์ในพระไตรปิฎก โดยยกตัวอย่างถึงรัศมีและความสง่างามที่เหมือนกับธรรมชาติและวัตถุที่งดงามต่างๆ เช่น ดอกบัว ต้นปาริฉัตร และดวงจันทร์ ซ

๖ อุบาสกไม่ยาจจากพระไตรปิฎก ๔. คุณของพระสงฆ์ ๔.๑ หมู่ภิกษุเปรียบเหมือนต้นหัวใหญ่สูงร้อยโยชน์ พระอัครสาวกทั้งสองเปรียบเหมือนลำต้นที่ใหญ่ทั้งสอง ประมาณห้าสิบโยชน์ที่แผ่ทั้งเบื้องขวา และเบื้องซ้ายแห่งต้

เนื้อหานี้พูดถึงคุณของพระสงฆ์ที่มีบทบาทสำคัญในพระไตรปิฎก เช่น การเปรียบเทียบพระภิกษุและพระอัครสาวก รวมถึงการบรรยายคุณงามความดีต่าง ๆ ที่พระสงฆ์มีต่อศาสนาและผู้ปฏิบัติธรรม เช่น การอบรมตามหลักธรรมที่พระ

อุบายอันไม่น้อยจากพระไตรปิฎก ๔.๑๒ ต้นไม้มีมิง แล้บิวิตแล้ว แมกะทะของต้นไม้นั้นไม่ถึงความบริบูรณ์ แม้เปลือกก็ไม่ถึงความบริบูรณ์ แต่พี่ไม่ถึงความบริบูรณ์ แม้นี่ไม่ถึงความบริบูรณ์ ฉันใด ฉันนั้นเหมือนกัน

บทความนี้สำรวจอุบายและแนวคิดจากพระไตรปิฎกที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการปฏิบัติตามธรรมและผลกระทบจากการไม่ปฏิบัติ เช่น การเปรียบเทียบกับต้นไม้ที่ไม่ถึงความบริบูรณ์ หรือบุรุษที่ถูกตัดศีรษะซึ่งไม่มีการป้

๓๑๒ อุปมาอปปลายจากพระไตรปิฎก เขาก็ย่อมบังเกิดในนามจอีกเพราะสื้อนอุย บุคคลนี้อุมาเสมอกับปลาดิดเบ็ด อุมาเหมือน นุกถูกคำยามผดึกไว้ที่อาน ฉะนั้น ม.ม. (อรรถ) มก. ๑๗/๑๓๙ ๒.๒ เนื้อหรือสุกรที่ถูกคล้องบ่วงไ

เนื้อหานี้ได้กล่าวถึงอุปมาอุปปลายจากพระไตรปิฎก โดยใช้เหมือนเปรียบในการอธิบายธรรมชาติต่าง ๆ ที่สามารถเห็นได้ในชีวิตประจำวัน อาทิ การเปรียบเทียบการติดบ่วงด้วยกิเลสที่อยู่ในจิตใจ การเข้าถึงทุกข์ และการรั

๒๑๒ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๕.๑๓ ราคานั้น ข้าพเจ้าขอออกแล้ว เหมือนเอาเชือกไฟออกจากหลุมก่านไฟ เหมือนเอา ภาชนะใส่ยาพิษออกจากไฟ ขุ.เถรี. (เถรี) มก. ๔๕/๑๖ ๕.๑๔ อุบาหอภัยถามคุณเดชแล้ว เมื่อหลงรูป เป็นต

เนื้อหาเกี่ยวกับการใช้สำนวนอุปมาในพระไตรปิฎก เพื่อเปรียบเทียบการหลุดพ้นจากกามและการเข้าใจธรรม โดยเฉพาะการเพ่งพินิจและความเพียรในทางธรรม เพื่อการตรัสรู้ที่ถูกต้อง มีการเปรียบเทียบที่สื่อถึงความสำคัญของ

๒๕๕ อุมาอูมไม่จากพระใครอิฏฐ ๒.๗๙ ปลายอายกินของสดคือเหยื่อ ย่อมกลิ่นเบ็ดที่คดซึ่งปกปิดไว้ด้วยเนื้ออ่อนเป็นเหยื่อ มนุษย์ไม่รู้จักความตายของมัน ฉันใด ขุ.ชะ. (ทั่วไป) มก. ๓๖๙/๓๗๕ ๒.๘๐ ถามเหล่านั้นแน่ๆท

บทความนี้สำรวจแนวคิดเกี่ยวกับอารมณ์และความรู้สึกของมนุษย์ โดยการเปรียบเทียบกับธรรมชาติและสถานการณ์ต่าง ๆ อันเกี่ยวข้องกับการมีชีวิต ทั้งนี้ยังกล่าวถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตและวิธีที่จะช่วยให้เข้าใจต

25 อุปามาอุไม่จากพระไตรปิฎก 2.8 กสิลหลายมีฆ่า เป็นต้น เกิดแต่ความเมือยไอ เกิดในตน เหมือนย่านโทรเกิดแต่ ต้นไรนะ กสิลเสนี้อิ่มมาก ชนไปแล้วในกามทั้งหลาย เหมือนถ่านท่ารังไรยังไม่ไฟ ข.จ. (พุทธ) มค.

เนื้อหานี้เกี่ยวข้องกับการใช้ภาษาอุปมาอุปไมยในพระไตรปิฎกเพื่ออธิบายความคิดต่างๆ เกี่ยวกับกามราคะและความยากลำบากในการจัดการกับกามคุณทั้งห้า โดยการเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ ที่สามารถเข้าใจได้ง่าย เช่น ไม้

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๘๗ เสมือนหนึ่งว่า เมื่อนักมวยปล้ำสองคนขึ้นเวที คนใดมีำลังมาก คนผู้นั้นทำให้อีกฝ่ายหนีล้ม (แพ้) ไป ฉันใด พุทธรรม (ธรรมที่ทำเป็นประจำ) นั้นก็ฉันนั้นเหมือนกัน จะทํามกรรมที่มีกำล

เนื้อหาที่สื่อถึงแนวคิดเกี่ยวกับกรรมและผลของกรรมในพระไตรปิฎก โดยใช้การเปรียบเทียบหรืออุปมาธรรม เช่น การเปรียบเทียบกรรมกับนักมวยปล้ำ กรรมชนิดต่างๆ และการถ่ายทอดแนวคิดผ่านคำถามระหว่างพระเจ้ามิลินทร์กับพ

๕๕ อุบาสาอุบาสินมิจากพระไตรปิฎก ๒.๒๑ พระกามารมีดงเนตรเช่นกับพระโพธิ์แดงอ่อนซึ่งเกิดได้ครู่เดียว จริงอยู่ ดวงตาของ คนอื่นไม่บริสุทธิ์ ประกอบด้วยตาทั้งออกมาข้าง ลิ้นลงไปบ้าง เช่นกันสัตว์มีช้าง และหนู เ

เนื้อหานี้นำเสนอถึงลักษณะและความงามของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตามที่ปรากฏในพระไตรปิฎก มีการอธิบายถึงพระเนตรที่บริสุทธิ์ ความงามของพระวรกายและพระสรีระ รวมถึงเปรียบเทียบกับดอกบัวและท้องฟ้าที่ระบระยิบด้วยดาว

๒๒๓๒ อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ๓.๗๕ พระพุทธองค์ทรงเปรียบเทียบจำนวน น้ำในมหาสมุทรกับจำนวน น้ำที่บุคคลวิตกขึ้นมาเพียงสองสามหยดในมหาสมุทร เรียบเสมือนความทุกข์ที่พระอริยสาวกสามารถกำจัดได้แล้ว ส่วน น้ำสอ

บทนี้นำเสนอการเปรียบเทียบที่พระพุทธเจ้าใช้เพื่ออธิบายถึงความทุกข์ที่พระอริยสาวกสามารถกำจัดได้ ซึ่งมีน้อยเหมือนน้ำเพียงสองสามหยด เมื่อเปรียบกับน้ำในมหาสมุทร และความทุกข์ที่หลงเหลืออยู่นั้นเหมือนก้อนหิน

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฏก ๒. เหตุแห่งความโศก ๒.๑ พระราชาเสด็จเข้าไปยังพระอุทยานที่สมบูรณ์ด้วยต้นไม้อันเต็มไปด้วยดอก และผล เป็นต้น ที่ตกแต่งไว้เป็นอย่างดี ทรงยืนดีด้วยสมมติฐัน ยอ่มทรงบังเหงื่อริบเนื่อง

เนื้อหาในพระไตรปิฏกได้ชี้ให้เห็นถึงเหตุและความโทษของความโศก โดยการใช้การเปรียบเปรยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจถึงความรู้สึกของสรรพสัตว์และผลกระทบที่เกิดจากความเศร้าโศก ทั้งในด้านจิตใจและสภาพแวดล้อม เช่น การเป

๒.๕.๓ พระองค์ทรงจะสังเวทรทุกอย่างเหมือนงอกคราบ เหมือนต้นไม้สลัดใบเก่า แล้วก็ตับ ขั้นปรินิพพาน. ๒.๕.๔ เมื่อทรงบรรลุพระสัพพัญญูญาณแล้ว หมดโลกาธุก็ไหวด้วยอนุภาพพระสัพ พัญญูญาณ นั้น พึงทราบเหมือนการกำจั

เนื้อหานี้เสนอการวิเคราะห์คุณสมบัติและความเป็นเลิศของพระพุทธเจ้า เช่น การทำลายกิเลส ความไม่โกรธ และพุทธลักษณะที่แสดงถึงความบริสุทธิ์และความรักในธรรมชาติ การบรรลุพระสัพพัญญูญาณของพระองค์ทำให้เกิดการเปล

อุปมาอุปไมยจากพระไตรปิฎก ดูก่อนพราหมณ์ ฉันนั้นเหมือนกันแล ตากาด ได้บรมช์วที่ควรฝึกแล้ว เริ่มต้นยอมแนะนำอย่างนี้ว่า ดูก่อนภิษุ มาเกิด เธอจงเป็นผู้มีศีล สำรวมด้วยอามิสสร จึงพร้อมด้วยอาจารย์ และโคจรอยู่

ในพระไตรปิฎกมีอุปมาอุปไมยหลายประการที่สื่อถึงหลักธรรมและการนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ตั้งแต่เรื่องการฝึกจิตและการรักษาศีล จนถึงการอธิษฐานและความเข้าใจในธรรมชาติของทุกสิ่ง พระบรมศาสดาได้นำเสนอการเปรียบเที